“Năm 2025, ngành thép Việt Nam và thế giới ghi nhận nhiều chính sách quan trọng, từ các biện pháp điều chỉnh trong nước đến những chính sách thương mại quốc tế, nhằm ứng phó với thách thức toàn cầu và thúc đẩy phát triển bền vững. Tại Việt Nam, các chính sách mới tập trung vào việc hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường năng lực cạnh tranh và hỗ trợ doanh nghiệp trước sức ép hội nhập. Trong khi đó, trên bình diện quốc tế, nhiều quốc gia và khu vực triển khai các biện pháp phòng vệ thương mại, điều chỉnh thuế quan và mở rộng hợp tác, qua đó định hình lại môi trường kinh doanh của ngành thép toàn cầu.”

I. CHÍNH SÁCH CỦA VIỆT NAM

1. Các văn bản có hiệu lực từ tháng 6-7/2025.

– Chủ tịch Quốc hội thông qua Nghị quyết số 194/2025/ QH15 sửa đổi Hiến pháp năm 2013 trong ngày làm việc đầu tiên (05/5/2025) của Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, với tỷ lệ tán thành 100%, có hiệu lực từ 19/6/2025.

Nghị quyết số 194/2025/QH15 quyết định xem xét sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 để thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, trong đó tập trung vào các quy định về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – Xã hội và việc phân định đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương.

• Tháng 7/2025 là tháng có hàng loạt văn bản được ban hành và có hiệu lực từ 01/7/2025, liên quan đến thuế, hóa đơn, chứng từ, bảo hiểm, v.v…. sẽ chính thức có hiệu lực.
• Nghị định 86/2025/ND-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý ngoại thương về các biện pháp phòng vệ thương mại có hiệu lực từ 1/7/2025.
• Nghị định 174/2025/ND-CP quy định chính sách giảm thuế GTGT theo Nghị quyết 204/2025/QH15 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025 đến hết 31/12/2026.

2. Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật đến năm 2030.

Ngày 8/1/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2025, giao Bộ Công Thương
Chủ trì xây dựng và trình phê duyệt Đề án “Nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật đến năm 2030” với thời
Hạn hoàn thành vào tháng 12/2025.
Hiện Bộ Công Thương đã lấy ý kiến đối với Dự thảo Quyết định của Thủ Tướng Chính phủ phê duyệt Đề án trên.

3. Tổng kết 05 năm triển khai Đề án Nâng cao năng lực PVTM trong bối cảnh tham gia các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Bộ Công Thương đã có công văn số 4790/BCTOPVTM ngày 30/6/2025 về việc tổng kết 05 năm triển khai Đề án Nâng cao năng lực PVTM trong bối cảnh tham gia các Hiêp định thương mại tư do thế hệ mới.
Đề nghị Quý Doanh nghiệp gửi ý kiến đóng góp về tình hình triển khai các nội dung trên thực tế và đề xuất cho giai đoạn 2026-2030 về Văn phòng VSA để tổng hợp gửi báo cáo cho Bộ Công Thương trước ngày 31/7/2025.

4. Phản ánh khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và đề xuất phương án xử lý.

Bộ Tư Pháp đã gửi công văn số 3827/BTP-CLKHPL ngày 27/6/2025 về việc phản ánh khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và đề xuất phương án xử lý. Về đối tượng, phạm vi phản ánh và đề xuất phương án xử lý là toàn bộ các văn bản quy phạm pháp luật. Cần chỉ rõ quy định pháp luật gây khó khăn, vướng mắc (tên văn bản, điều, khoản đang gây khó khăn, vướng mắc) và phân tích cụ thể nội dung quy định dẫn đến khó khăn, vướng mắc. Trên cơ sở đó đề xuất phương án xử lý.
Đề nghị Quý Doanh nghiệp gửi ý kiến góp ý về Văn phòng VSA để tổng hợp báo cáo cơ quan nhà nước.

II. CHÍNH SÁCH CÚA CÁC NƯỚC KHU VỰC ASEAN VÀ TOÀN CẦU

Châu Âu cần các biện pháp bảo hộ hiệu quả cho ngành thép trước tác động của thuế quan Mỹ

Mức thuế 50% của Mỹ đối với thép nhập khẩu đang gây thiệt hại nặng nề cho ngành thép châu Âu.
EU và Hoa Kỳ dự kiến sẽ có thời hạn đến ngày 1 tháng 8 để ký kết một thỏa thuận thương mại và chấm dứt tác động tàn phá của mức thuế 50% của Mỹ đối với thép châu Âu. Điều này rất quan trọng trong bối cảnh thực tế hiện tại của ngành luyện kim EU.
Theo Hiệp hội Thép Châu Âu (EUROFER), năm 2018, Hoa Kỳ áp mức thuế 25% đối với thép theo Mục 232. Hậu quả đối với ngành luyện kim châu Âu là ngay lập tức. Cứ 3 tấn hàng nhập khẩu bị Hoa Kỳ chặn lại, thì có hai tấn được chuyển hướng sang châu Âu, khiến thị trường EU tràn ngập các sản phẩm giá rẻ và thải nhiều carbon.
Để bảo vệ ngành công nghiệp của mình, EU, ngược Lại, đã áp dụng hạn ngạch thuế quan (TRQ) dựa trên mức nhập khẩu giai đoạn 2015-2017. Hoa Ky cũng cấp cho EU một TRQ, cho phép EU xuất khẩu 3,8 triệu tấn thép mỗi năm, so vói 4,6 triệu tấn trước năm 2018. EUROFER lưu ý rằng Hoa Kỳ là điểm đến xuất khẩu chính của các nhà sản xuất thép châu Âu.
Vào tháng 3 năm nay, Hoa Kỳ đã bãi bỏ hạn ngạch và miễn trừ thuế quan, áp dụng lại mức thuế đầy đủ. Vào tháng 6, mức thuế này đã được tăng lên 50%. Điều này đã gây nguy hiểm cho tất cả hàng xuất khẩu của EU sang Hoa Kỳ và tạo ra rủi ro đáng kể khi chuyển hướng hàng triệu tấn nguồn cung sang thị trường EU thay vì thị trường Mỹ.
EUROFER lưu ý rằng các nhà sản xuất thép châu Âu đang chịu áp lực nghiêm trọng do tình trạng dư thừa công suất toàn cầu, thương mại không công bằng, chi phi năng lượng và phát thải carbon cao, và lợi nhuận giảm mạnh. EU phải hành động quyết đoán đối với các biện pháp phòng vệ thương mại hiệu quả.

Canada áp dụng các biện pháp bảo vệ mới để đối phó với thuế quan của Hoa Kỳ

Ngày 19 tháng 6, Canada đã công bố hạn ngạch thương mại thép và nhôm mới, điều chỉnh thuế quan đối ứng và các hạn chế mua sắm nhằm bảo vệ ngành kim loai của nước này khỏi tác động của thuế quan Hoa Kỳ.
Để chống lại tình trạng dư cung từ thị trường toàn cầu, chính phủ Canada đã lên kế hoạch thiết lập hạn ngạch thuế quan ở mức 100% mức năm 2024 đối với thép nhập khẩu từ các đối tác không tham gia hiệp định thương mại tự do. Ngoài ra, việc mua nguyên vật liệu của liên bang, bao gồm nhôm và thép, sẽ chỉ giới hạn cho các nhà cung cấp từ Canada và các đối tác thương mại có đi có lại.

Trung Quốc gia hạn áp thuế chống bán phá giá đối với thép nhập khẩu từ Indonesia, EU, Anh, Hàn Quốc

Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo gia hạn thuế chống bán phá giá đối với phôi thép không gỉ và tấm và cuộn thép không gỉ cán nóng nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), Vương quốc Anh (UK), Hàn Quốc và Indonesia thêm năm năm nữa, bắt đầu từ ngày 1/7/2025.
Quyết định này được đưa ra sau đợt rà soát hết hạn các biện pháp chống bán phá giá đối với các sản phẩm được khởi xướng vào tháng 7 năm 2024 theo yêu cầu của ngành công nghiệp trong nước Trung Quốc.
Theo đó, thuế chống bán phá giá đối với các sản phẩm nhập khẩu ở mức từ 23,1% – 103,1% đối với Hàn Quốc, 43% đối với EU và UK và 20,2% đối với Indonesia.
Phôi thép không gỉ và tấm và cuộn thép không gỉ cán nóng được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như tàu thủy, container, đường sắt, điện, dầu khí và hóa dầu.

Theo Hiệp hội thép Việt Nam (vsa.com.vn)